Μειώνοντας τη σύγκριση με τους άλλους και προστατεύοντας τη διαφορετικότητα
"Επειδή κάνεις κάτι με διαφορετικό τρόπο, δε σημαίνει ότι το κάνεις λάθος. Επειδή είσαι διαφορετικός, δε σημαίνει ότι είσαι λάθος".
Γελάω κάθε φορά που ακούω ανθρώπους να μιλούν για τα κακά social media που κάνουν τους ανθρώπους να συγκρίνονται με τα τέλεια, αψεγάδιαστα προφίλς και έτσι ενισχύουν τα ζητήματα με τον εαυτό τους. Λες και η σύγκριση δεν υπήρχε πάντα, το Instagram περιμέναμε. Είναι προφανές πως όχι μόνο η σύγκριση υπήρχε πάντα, αλλά και ότι καμία σύγκριση δε θα πετύχαινε να μας κάνει πιο δυστυχισμένους, αν δεν το επέπτρεπε το ήδη καταβεβλημένο mindset μας.
Ένα από τα πιο συχνά ζητήματα όσων έχουν ανασφάλειες, είναι ότι μπαίνουν στη διαδικασία σύγκρισης της ζωή τους με αυτή των άλλων. Και όταν λέμε ζωή, εννοούμε γενικά όλους τους τομείς και, για την ακρίβεια, τους τομείς που πιστεύουμε ότι εμείς υστερούμε.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να πάρεις απόφαση αν θα ξεφορτωθείς τα social media ή όχι. Για την ακρίβεια, θεωρώ πως όσοι καταλήγουν σε ακραίες λύσεις, για κάποιο λόγο θέλουν απεγνωσμένα έλεγχο στη ζωή τους ή δυσκολεύονται με την εμπιστοσύνη και το να είναι ευάλωτοι στα χέρια κάποιου που τους κοροϊδεύει (στην περίπτωση της συνομωσίας, που κάποιος το κάνει επίτηδες για να πλήξει τον άνθρωπο ή την ανρθωπότητα).
Προσοχή στην τελειομανία και το αυτο-σαμποτάζ
Είναι χρήσιμο, όμως, να γνωρίζεις ότι η σύγκριση δε βοηθά και τί μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Θα ήθελα να σκεφτείς τις παρακάτω ερωτήσεις και να παρακολουθήσεις τον εαυτό σου και τις σκέψεις σου για κάποιες μέρες:
Γιατί η αποδοχή από έναν άγνωστο και, πολλές φορές, από κάποιον που δε συμφωνείς καν, είναι σημαντική ή και πιο σημαντική από τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου και θα μπορούσες να φτιάξεις τις σχέσεις σου;
Γιατί συγκρίνεις τον εαυτό σου και -παράδειγμα- τη φυσική σου κατάσταση με το προφίλ ενός γυμναστή στο Instagram και σκέφτεσαι ότι εσύ πήγες με το ζόρι γυμναστήριο 2 φορές; (Σκέψου τα δικά σου παραδείγματα).
Είναι όντως η γυμναστική κάτι που θέλεις να κάνεις; Ποια από αυτά που προσπαθείς να χώσεις στο πρόγραμμά σου -ακόμη κι αν γκρινιάζεις ότι δεν προλαβαίνεις και μετά έχεις νεύρα- είναι όντως δικά σου; (Η γυμναστική είναι παράδειγμα, διατύπωσε την ερώτηση ώστε να σου ταιριάζει).
Η παγίδα της σύγκρισης είναι συχνή και το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο. Για παράδειγμα, μπορεί να συνεχίζεις να συγκρίνεις τον εαυτό σου με όσα βλέπεις να έχει κάποιος (σύμφωνα με το προφίλ του στα κοινωνικά δίκτυα) κι έπειτα επιζητείς να τα προμηθευτείς κι εσύ. Αυτό σε αφήνει μονίμως με την αίσθηση του ανικανοποίητου ή με σκέψεις ότι αξίζεις λιγότερα. Καταφεύοντας στον καταναλωτισμό, νιώθεις παροδικά ότι μπορείς να καταφέρεις πράγματα, όμως αυτή η αίσθηση είναι πλασματική γιατί καλύπτει μια πλασματική ανάγκη, που δεν θα είχες αν ψυχολογικά αποδεχόσουν τον εαυτό σου όπως είναι και μπορούσες να στηρίξεις τις επιλογές σου.
Η ανασφάλεια μάς βάζει σε περίεργους πειρασμούς. Η λάθος νοοτροπία μάς κάνει να πιστεύουμε ότι ο άλλος έχει αυτό που εμείς δεν έχουμε επειδή σαν άνθρωπος είναι κάτι που εμείς δεν είμαστε. Πιστεύοντας κάτι τέτοιο, ότι δηλαδή το χρήμα -για παράδειγμα- είναι κάτι που δεν θα αποκτήσεις ποτέ επειδή (εσύ ο ίδιος σε εκπαιδεύεις ότι) δεν έχεις την ικανότητα αποκτήσεις, μπλοκάρεις ο ίδιος τον εαυτό σου ώστε να μην το αποκτήσεις ποτέ! Αυτός είναι ο λόγος που οι ειδικοί θεραπευτές επιμένουμε τόσο στην επίγνωση, στην αλλαγή νοοτροπίας, στο να μάθεις να μιλάς σοτν εαυτό σου με συμπόνια.
"Ίσως κάποια πράγματα είναι μαγεία, αλλά, για να να κάνεις θαύματα, πρέπει να ξεκινήσεις από αυτά που μπορείς, που είναι στο χέρι σου, και πριν πρέπει να έχεις πιστέψει ότι μπορείς!"
Αντί λοιπόν να κυνηγάς την τελειότητα βλέποντας τί περισσότερο θα μπορούσες να αποκτήσεις, θα ήταν ωφέλιμο πολύ περισσότερο να υποστηρίζεις τον εαυτό και τις επιλογές σου.
✍🏻 Άσκηση 1: Φτιάξε ένα πίνακα με τέσσερις (4) στήλες. Στην πρώτη (1η) να συμπεριλάβεις τα παραδείγματα στα οποία εντόπισες τον εαυτό σου να συγκρίνεται με τους άλλους. Στη δεύτερη (2η) γράψε ακριβώς τις σκέψεις που έκανες, στην τρίτη (3η) τα συναισθήματα που σου προκάλεσαν αυτές τις σκέψεις και στην τελευταία στήλη σημείωσε τη συμπεριφορά σου ή κάτι που έκανες εξ'αιτίας αυτών των σκέψεων ή του πως ένιωσες. ✏️
Συχνές παγίδες για να είσαι σε επιφυλακή:
Συγκρίνουμε τον εαυτό μας με ανθρώπους που κατάφεραν περισσότερα ή νωρίτερα από εμάς: "Έπρεπε να είχα μια σταθερή δουλειά μέχρι τώρα!". Να θυμάσαι ότι η επιτυχία δεν είναι μία ευθεία γραμμή και δεν έρχονται όλα πάντα όπως τα θέλουμε, ακολουθώντας το ένα το άλλο, πχ μία τέλεια δουλειά και μετά μια ακόμη πιο τέλεια δουλειά. Η επιτυχία είναι υποκειμενική, οπότε δεν υπάρχει λόγος να μην υποστηρίξεις την προσωπική σου ανάπτυξη και το στάδιο που είσαι τώρα.
Συγκρίνουμε τον εαυτό μας υποτιμώντας τους άλλους: "Τον Τάδε τον ήξερα και παλιά. Πώς κατάφερε όλα αυτά; Δεν ήταν ποτέ ούτε έξυπνος, ούτε ικανός. Εγώ θέλω τα πράγματα να γίνονται σωστά, όπως πρέπει". Η σύγκριση και η ζήλεια πάνε συχνά χέρι-χέρι. Καλύτερα να επικεντρώσεις την ενέργειά σου στο πώς θα τα καταφέρεις εσύ και, αν καταφέρεις να αναγνωρίσεις και κάποιες αρετές στον "ανταγωνιστή" σου και να τολμήσεις να τις δοκιμάσεις κι εσύ, όσο μακριά από σένα κι αν είναι, τότε θα είσαι μόνο επιτυχημέν@!
Σύγκριση με στόχους των άλλων ξεχνώντας ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι: "Γιατί δεν κινητοποιούμαι να ξεκινήσω τη δική μου επιχείρηση όπως τόσοι άλλοι; Αφού λέω ότι θέλω λεφτά και όλο το αναβάλλω!". Ό,τι λειτουργεί για κάποιον δε λειτουργεί απαραίτητα για όλους. Μπορεί ο στόχος να είναι ο ίδιος, πχ οικονομική ευημερία, αλλά ο καθένας από μας μπορεί να το εννοεί με πολύ διαφορετικό τρόπο.
Σύγκριση με πεποιθήσεις που δεν είναι δικές σου ή/και αυτο-σαμποτάζ: "Δεν κοιμάται για να πετύχει σε αυτό που κάνει. Μήπως κι εγώ θα έπρεπε να κάνω το ίδιο; Για να βγάλεις χρήματα και να πετύχεις πρέπει να δουλεύεις σκληρά. Μήπως εγώ δεν θα πετύχω που δεν το' χω αυτό;". Η επιτυχία είναι πολύ περισσότερο εσύ που κάνεις αυτό που θέλεις πιστεύοντας ότι έχεις βρει το σκοπό της ζωής σου, παρά οτιδήποτε άλλο. Δεν είναι επιτυχία όπως την εννοούν οι άλλοι και δνε είναι σίγουρα επιτυχία πυο μετριέται με το πόσα χρήματα βγάζεις. Γιατί όσο πιέσεις τον εαυτό σου και δεν ευχαριστιέσαι το ταξίδι, σε όποιον προορισμό και να φτάσεις, δεν θα είναι επιτυχία για σένα. Όσο πιο γρήγορα ξεφορτωθείς αυτές τις πεποιθήσεις και αφοσιωθείς στο τι είναι "εσύ" και δουλεύει με τις δικές σου ανάγκες και πρόγραμμα, τόσο πιο πολύ ασφάλεια θα νιώθεις με σένα και ό,τι κάνεις. Θέλουμε να γίνει η δουλειά, ο τρόπος μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Σύγκριση λόγω imposter syndrome: "Τόσοι και τόσοι το κάνουν και είναι και χρόνια στην αγορά, έχουν εμπειρία, γιατί να έρθουν πελάτες σε μένα;". Κορύφωση των... φαινομένων του αυτο-σαμποτάζ και της μειωμένης αυτο-εκτίμησης, αλλά η αλλαγή γίνεται! Αν δεν υποστηρίξεις εσύ τον εαυτό σου, πώς θα σε δουν οι υπόλοιποι; Αν δε θέλεις να σε δουν οι υπόλοιποι και ο σκοπός σου είναι να μένεις στην αφάνεια λόγω φόβου και ανασφάλειας, τότε είσαι στο σωστό μέρος. Ακολούθησε τις ασκήσεις και άρχισε να λύνεις φόβους που σε κρατούν μακριά από τη ζωή. Θα επιβραβευθείς, στο εγγυώμαι!
✍🏻 Άσκηση 2: Η γνωστή SWOT Analysis, περιλαμβάνει τέσσερις (4) κατηγορίες. Σήμερα θέλω να δουλέψεις μόνο με τις δυνατότητες και τις αδυναμίες σου. Τι ποιότητες έχεις; Ποια είναι τα πράγματα που σε κάνουν ξεχωριστ@; Ποιος είναι ο σκοπός σου; Τι ευχαριστιέσαι να κάνεις; Αντίστοιχα, να καταγράψεις και τις αδυναμίες σου: Τί πρέπει να δουλέψεις περισσότερο; Τι αναβάλλεις συνεχώς; Τί μισείς να κάνεις αλλά πρέπει; Χρησιμοποίησε αυτή την άσκηση για όποιον τομέα χρειάζεσαι και τροποποίησε αναλόγως. ✏️
Φτάνοντας στο τέλος αυτού του μέρους, ήθελα να σημειώσω πως συσχέτισα τη σύγκριση με την διαφορετικότητα για να αναδείξω τις δυνατότητες που έχουμε οι άνθρωποι. Τί εννοώ: φαντάζεσαι, αντί να συγκρίνουμε με τον εαυτό μας κι έτσι να γινόμαστε επικριτικοί με όλους, να μπορούσαμε, αντιθέτως, να αποδεχτούμε τον εαυτό μας και τους άλλους; Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος;
Πληγωμένοι, αναφέρουμε συχνά με θλίψη ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι ή ό,τι οι άνθρωποι δεν ξέρουν πια να αγαπούν. Πώς να αγαπήσεις αν δεν έμαθες ποτέ; Πώς θα μάθεις αν φοβάσαι να προσπαθήσεις για να μην πληγωθείς κι άλλο; Η διαδικασία της αναγέννησης δεν είναι εύκολη, απαιτεί προσπάθεια, και η ίδια η καταπονημένη ψυχολογία δε βοηθά για να νιώσουμε καλύτερα, άρα θέλουμε προσπάθεια, αποδοχή, αγάπη, κατανόηση, επίγνωση, συμπόνοια, ενσυναίσθηση... Ας ξεκινήσει πρώτα από μας το φως. Στήριξε τον εαυτό σου και τις επιλογές σου και θα δεις ότι θα αρχίσεις να βλέπεις ανθρώπους γύρω σου και να αποδέχεσαι τις ελευθερίες τους... Και τότε το φως θα πάει και σε αυτούς, θα δεις ότι αποδέχονται κι εκείνοι τις δικές σου. Είδες που υπάρχουν τελικά άνθρωποι και ξέρουν και να αγαπούν;
Θα χαρώ να σχολιάσεις στα social media ή να ανεβάσεις story με την πρόοδό σου και να μας κάνεις tag! Ακόμη, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας, αν έχεις απορίες.
Και προφανώς να κοινοποιήσεις αυτό το υλικό ώστε να βοηθήσεις όποιον το χρειάζεται. Πού ξέρεις, ίσως η κοινότητά μας -που έχει μαγικές σουπερδυνάμεις- καταφέρει να δημιουργήσει έναν κόσμο που θα νιώθουμε περισσότερη ασφάλεια!
Μέχρι το Μέρος 3, σε φιλώ.
Χριστίνα