Φόρμα Καταγραφής Σκέψεων
Έχουμε χιλιάδες σκέψεις την ημέρα.
Μερικές είναι χρήσιμες και αναζωογονητικές:
- «Χαίρομαι που το έκανα αυτό»
- «Μου αρέσει πολύ που είμαι εδώ»,
και μερικές είναι πιο απογοητευτικές:
- «Δεν θα μπορέσω ποτέ να το καταφέρω αυτό»
- «Είμαι ανεύθυνος».
Το πιο σημαντικό είναι ότι ορισμένες είναι αλήθεια:
- «Δεν ξέρω πώς έγινε, μπέρδεψα την ώρα»,
και άλλες είναι αναληθείς:
- «Είμαι εντελώς άχρηστος».
Δεν είναι τα γεγονότα που μας ενοχλούν, αντίθετα, είναι ο τρόπος που τα ερμηνεύουμε, οι σκέψεις που έχουμε για αυτά.
Γι’ αυτό οι άνθρωποι, ακόμη κι αν βιώνουν το ίδιο γεγονός, μπορεί να αντιδράσουν με εντελώς διαφορετικούς τρόπους.
Όλοι έχουμε τις προκαταλήψεις μας. Ίσως έχεις γνωρίσει αυτό το άτομο που σκέφτεται ότι είναι τέλειος και ποτέ δεν αναγνωρίζει τα λάθη ή τα ελαττώματά του. ή μπορεί να έχεις συναντήσει κάποιον που είναι πάντα επικριτικός με τον εαυτό του, ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά του.
Διαφορετικά είδη προκαταλήψεων μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορετικά είδη προβλημάτων:
• Καταστροφολογία: Το να βλέπουμε τα χειρότερα σε καταστάσεις ή ανθρώπους μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ανησυχία
• Εξαίρεση του θετικού: Υποτίμηση του θετικού (διαγραφή του, δικαιολογία) μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε θλίψη.
• “Το παίρνω προσωπικά”: Η αυτόματη τάση να κατηγορούμε τον εαυτό μας για οτιδήποτε συμβαίνει λάθος (αυτοκριτική με αρνητική χροιά) μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε θλίψη και άγχος.
Ο στόχος δεν είναι να «κάνουμε χαρούμενες σκέψεις» (δυστυχώς αυτό δε λειτουργεί), αλλά σκέψεις με... ακρίβεια.
Το ζήτημα δεν είναι η απαλλαγή από τα «κακά» συναισθήματα –για παράδειγμα, αν κάποιος σε πληγώσει, τότε είναι σωστό να νιώσεις θυμό– αλλά να βλέπεις τα πράγματα όπως είναι και να ερμηνεύεις με ακρίβεια τα γεγονότα. Η ακριβής ερμηνεία των γεγονότων (ξεπερνώντας τις προκαταλήψεις μας) μάς δίνει τις καλύτερες πιθανότητες να ενεργήσουμε σωστά.
Το πρώτο βήμα για να αλλάξουμε αυτό που σκεφτόμαστε είναι να ξέρουμε τί σκεφτόμαστε, ιδιαίτερα σε στιγμές που παρατηρούμε μια αλλαγή στον τρόπο που αισθανόμαστε. Αναρωτήσου: “Τι περνούσε από το μυαλό μου τότε;”
Οι απαντήσεις είναι είτε λεκτικές (μια μικρή πρόταση λέξεων στο μυαλό, π.χ. "Θα το κάνω χάλια αυτό!") ή σε μορφή εικόνων (π.χ. εικόνα του προσώπου τους να κοκκινίζει δημόσια και νιώθουν ντροπή). Ό,τι και να είναι, κατέγραψέ το όσο πιο σύντομα μπορείς.
Η Φόρμα Καταγραφής Σκέψεων που σου προτείνω έχει τρεις στήλες για να σε βοηθήσει να συλλέξεις πληροφορίες σχετικά με τα παρακάτω:
• Η κατάσταση στην οποία συνέβη η σκέψη, το γεγονός.
• Η σκέψη (ως λόγια ή εικόνα).
• Συναισθήματα και αισθήσεις στο σώμα, πώς ένιωσες.
Φόρμα Καταγραφής Σκέψεων - παραδείγματα
Κατάσταση Με ποιον ήσουν; Τι έκανες; Που ήσουν; Πότε συνέβη; | Συναισθήματα και Σωματικά Συμπτώματα Τι ένιωσες; (Βαθμολόγησε την ένταση των συναισθημάτων από 0 έως 100%) | Σκέψεις Τι περνούσε από το μυαλό σου καθώς άρχισες να νιώθεις έτσι; (Σκέψεις, εικόνες ή αναμνήσεις) |
Εξω με φίλους. Πέμπτη απόγευμα – 19:00. | Άγχος 80% | Πάλι θα γίνω ρεζίλι και θα με κοροϊδεύουν. |
Δευτέρα – 11:30. Φροντίζω το μωρό μου στο σπίτι. Είμαι μόνος μου. | Άγχος 95% Σφίξιμο στο στομάχι. | Εικόνα του εαυτού μου να σκοντάφτω καθώς κουβαλούσα το μωρό μου κάτω από τις σκάλες. |